Chcesz stworzyć formę silikonową, ale nie wiesz od czego zacząć?
Zaktualizowano: 15 sie 2022
Jak wiecie stworzyłam parę podstawek z gipsu polimerowego (TU możecie je zobaczyć a nawet kupić). Ten rodzaj gipsu jest płynnej konsystencji i super nadaje się do odlewów. Żeby jednak zrobić odlew musimy mieć jakąś formę - najlepiej z silikonu. Na Aliexpress znajdziemy wiele kształtów. Jeśli jednak chcesz stworzyć własną formę, bo masz pomysł na oryginalny kształt, ale nie wiesz jak ją zrobić, to chętnie Ci w tym pomogę!
Z czego można robić formy?
Opcji jest sporo. Do wyboru mamy: masę dentystyczną, silikon wielokrotnego użytku, silikon formierski.
Alginat stomatologiczny
Zacznijmy od masy dentystycznej (alginatu stomatologicznego). Przyznam się że nie testowałam tej metody. Masa denstyczna ma raczej opinię nieodpornej na uszkodzenia, nie nadaje się też do wielokrotnego powielania, może się uszkodzić przy wyjmowaniu gotowych odlewów.
Cena masy za 500 g (a dokładnie 453 g): ok. 28,50 zł
Testowałam? NIE
Masa ma zapach? TAK (ale przyjemny)
Używanie masy może być szkodliwe dla zdrowia? NIE (alginat posiada atesty i jest używany przez dentystów do wykonania odlewów stanu uzębienia - musi być zatem nieszkodliwy i bezpieczny)
Podsumowanie:
Mam przeczucie że alginat może się sprawdzić jako jednorazowa forma. Na pewno nie jest toksyczny. W przeciwieństwie do pozostałych mas ma piękny zapach.
Silikon wielokrotnego użytku
Szczerze mówiąc od tego zaczęła się moja przygoda z wykonywaniem własnych form. Zamówiłam woreczek z silikonem w formie kostek. Wyglądało to ciekawie.
Do stopienia tego silikonu podchodziłam 3 razy, dlaczego? Ponieważ instrukcja mówiła tylko o tym w ilu stopniach topi się silikon. Brakowało jakichś podpowiedzi jak go stopić, w jakim naczyniu, czy w piekarniku, czy też na kuchence… Za pierwszym razem użyłam naczynia do kąpieli wodnej - oczywiście nic się nie działo… Temperatura była za niska. Później postanowiłam spróbować rozpuścić ten silikon w piekarniku - włączając termoobieg i ustawiając temp. na 180 stopni. Tutaj po pół godiznie wierzchnia wartstwa kostek zaczęła się topić. Działo się to jednak nierównomiernie i strasznie długo trwało. Kiedy już miałam się poddać napisałam do sprzedawcy tego wynalazku, z prośbą o pomoc. Dowiedziałam się, że silikon muszę przesypać do garnka i podgrzewać go na średnim ogniu, po jakimś czasie się stopi. Jednak za długie trzymanie na ogniu może spowodować, że masa może przypali…
Forma z silikonu wielorazowego może być wielokrotnie używana. Raz wykonaną formę można rozdrobnić i przetopić w coś nowego.
No dobra, to wygląda zbyt pięknie, jakie są wady?
Podczas podgrzewania silikonu wielorazowego wydziela się okropny zapach, od jego wdychania może się zakręcić w głowie i na pewno nie jest to zdrowe dla naszych płuc, tym bardziej jeśli w domu mamy pupila czy dzieci. Przy tym silikonie najlepiej byłoby mieć oddzielny wywietrznik do odprowadzania tego smrodu.
Cena masy za 250 g: ok. 40 zł Testowany przeze mnie? Tak
Czy sprawdził się do domowego użytku? Nie Masą można się nią nieźle poparzyć w trakcie przelewania. Forma, którą uzyskałam nie odzwierciedla szczegółów - temperatura w której masa jest lejąca może wpłynąć na obiekt, który chcemy odwzorować (kiedy próbowałam odlać kształt z modeliny lub gliny samoutwardzalne - te przedmioty zaczęły się rozpadać)
Masa ma zapach? TAK, masa ma bardzo intensywny zapach, zwłaszcza w trakcie podgrzewania
Używanie masy może być szkodliwe dla zdrowia?
Tak, nie polecam stosowania tej masy w warunkach domowych ze względu na temperaturę, którą masa osiąga podczas podgrzewania (można się nią mocno poparzyć). Czas potrzebny na roztopienie to aż 30 min ciągłego mieszania masy w garnku. Dodatkowo ten zapach, który pozostaje z Wami na długo i drażni niesamowicie drogi oddechowe (maska na twarzy to minimum zabezpieczeń).
Jakie akcesoria BHP są przydatne przy pracy z tym materiałem? Grubsze rękawiczki, maska przeciwgazowa, oddzielne pomieszczenie z wentylacją, fartuch.
Podsumowanie:
Na pewno nie kupię tej masy ponownie. Praca z tym materiałem wymaga czasu - na roztopienie masy, odizolowanego pomieszczenia (przez zapach) oraz odpornych na temperaturę prototypów do wykonania formy.
Przejdźmy więc do ostatniego materiału.
Silikon formierski addycyjny - zwycięzca zestawienia
Na zakup 1 kg silikonu formierskiego zdecydowałam się po nieudanych próbach z silikonem wielorazowym. Miałam już dość wdychania oparów i chciałam wreszcie cieszyć się ładnymi formami.
Silikon formierski, to jako jedyny w zestawieniu materiał typowo stworzony do tworzenia własnych form silikonowych. Nie jest tani, nie można go wielokrotnie przetapiać, ale rzeczywiście można go bezpiecznie użyć w domowych warunkach. Pięknie oddaje szczegóły, a jeśli chodzi o zapach, to forma po ok. 24 h po zastygnięciu nie ma zapachu. Silikonu formierskiego nie trzeba podgrzewać był móc wykonać formę, wystarczy tylko połączyć dwa składniki. W zestawie znajdują się: katalizator i silikon. Wystarczy wymieszać składniki w proporcjach podanych przez producenta na opakowaniu.
WAŻNE!! Aby mieć pewność, że forma zastygnie prawidłowo trzeba bardzo dokładnie wymieszać katalizator z silikonem. To właśnie katalizator powoduje zastyganie silikonu i jeśli niedokładnie go wymieszamy mogą powstać miejsca w formie które nie zastygną (będą klejące i narażone na uszkodzenia). Dlatego należy wymieszać masę do uzyskania jednolitego koloru.
Info dla niecierpliwych: czerwony katalizator powoduje w miarę szybkie zastyganie silikonu.
Cena masy za 1 kg: ok. 139 zł Testowany przeze mnie? TAK
Czy sprawdził się do domowego użytku? Tak, formę wykonaną z silikonu formierskiego możemy użyć już po 24 h od jej stworzenia, pięknie odwzorowuje kształt. Masa ma zapach: Tak - katalizator ma dość nieprzyjemny zapach, ale po zastygnięciu formy już go nie czuć.
Czas potrzebny na przygotowanie masy: 5 min (dokładne zważenie i połączenie składników)
Używanie masy może być szkodliwe dla zdrowia? Nie wiem. Nie wydaje mi się.
Jakie akcesoria BHP są przydatne przy pracy z tym materiałem? Rękawiczki jednorazowe i maska, wentylowane pomieszczenie, odzież ochronna typu fartuch.
Czy kupiłabym ponownie? Tak, praca z tym silikonem jest przyjemna, szybka i satysfakcjonująca. W dodatku przy zastosowaniu katalizatorów w różnych kolorach powstają śliczne formy (każdy z katalizatorów ma inne właściwości).
Tania jednorazowa alternatywa
Jeśli szukasz masy do stworzenia jednorazowej formy skorzystaj z czegoś TAKIEGO.
Akcesoria potrzebne do tworzenia własnych form
Pewnie się zastanawiacie, czy nie inwestując za dużo można wykonać formę nie korzystając ze specjalistycznego, dedykowanego sprzętu - można! :) Trzeba najpierw zbudować coś w rodzaju akwarium - najlepiej z łatwo demontowanymi ścianami.
Do wykonania formy w warunkach domowych potrzebujesz:
akwarium do zalania prototypu silikonem, zbudujesz je z:
silikonowej maty do wyrabiania ciasta (to będzie podłoże)
dodatkowo do uszczelnienia można użyć plasteliny modelarskiej
masy silikonowej
prototypu kształtu, który chcesz odwzorować w formie
wagi kuchennej - najlepiej sprawdzi się taka do kawy
miarki do odmierzania składników
papierowego/ plastikowego kubka o pojemności przewyższającej masę silikonu, z którego odlejesz formę, pojemnik musi być na tyle duży abyś z łatwości wymieszał/ła składniki
drewnianych dużych szpatułek do mieszania składników i wylewania silikonu do “akwarium”
maski przeciwgazowej z filtrem, fartucha, rękawic.
Proces tworzenia silikonowej formy - krok po kroku
Sama o tym nie pomyślałam przed zalaniem kilku swoich prototypów więc od razu Wam powiem - na początek lepiej jest zacząć od tworzenia płaskich form. Upewnijcie się, że Wasze prototypy nie mają wypukłych części które mogą sprawić problem przy wyjmowaniu z silikonowej formy tak jak ten mój kształt: (ZDJECIE DŁoni na kadzidło)
Mnie brakowała takiej instrukcji podczas tworzenia form, więc postanowiłam sama ją dla Was stworzyć na podstawie moich doświadczeń:
1. Na płaskiej, równej powierzchni umieść matę silikonową
2. Na jej środku połóż przedmiot - prototyp, który chcesz odwzorować w silikonie
3. Zbuduj ścianki z plastikowych klocków wokół prototypu - ważne by były trochę wyższe od zalewanego silikonem przedmiotu. Ścianki z klocków nie powinny się stykać z prototypem.
4. Przygotuj masę silikonową - jeśli używasz silikonu formierskiego wystarczy, że połączysz katalizator z silikonem we wskazanych przez producenta proporcjach
5. Dobrze wymieszaną masę silikonową o jednolitym kolorze wlewaj cienkim strumieniem na dno “akwarium”, najlepiej skierować strumień na krawędź akwarium a nie bezpośrednio na prototyp.
6. Jeśli na powierzchni silikonu pojawiają się bąble możesz je przekłuć wykałaczką. Bąble powietrza mogą powodować złe odwzorowanie.
7. Masa silikonowa powinna szczelnie zakrywać prototyp. Lepiej jest wlać więcej silikonu niż za mało.
8. Teraz pozostało oczekiwanie na zastygnięcie formy - patrz na czas podany przez producenta na opakowaniu silikonu.
9. Odformowanie: Kiedy czas zastygania minął i wierzchnia warstwa formy nie jest już klejąca w kontakcie ze skórą można zacząć proces rozłączania klocków - rób to delikatnie aby nie uszkodzić formy.
10. Delikatnymi ruchami odczep matę silikonową od formy, a następnie wyjmij z formy prototyp. Możesz też przyciąć krawędzie silikonowej formy, jeśli pojawił się gdzieś nadmiar przy wyjęciu prototypu, i może mieć to wpływ na odlewy w przyszłości,
11. Gratulacje - właśnie powstała Twoja forma!
Coś, o co nie prosiliście a i tak dostaniecie - dodatkowy tip:
Jeśli przygotowałeś za mało masy silikonowej - twój prototyp nie jest zalany silikonem w 100% wystarczy że przygotujesz kolejną mieszankę masy i powtórzysz proces zalewania.
Pamiętaj! Aby być w 100% pewnym, że forma jest gotowa należy doliczyć czas potrzebny na zastygnięcie od momentu wylania tej świeższej porcji silikonu.
Znasz już dobry materiał do stworzenia własnej formy, masz instrukcję - pozostało Ci tylko wykonać prototyp i powielać przy użyciu formy swój ulubiony kształt!
To już wszystko w temacie - jeśli kiedykolwiek będę miała do czynienia z innym materiałem, z którego można wykonać formę - dam Wam znać i zaktualizuję ten artykuł. Pamiętajcie, że w większości przypadków nie warto oszczędzać na materiałach do realizowania hobby. Lepiej jest kupić raz, sprawdzony produkt niż ryzykować nieudanymi projektami, czy też problemami ze zdrowiem.
Macie jakieś doświadczenia z tworzenia własnych form? A może też zaliczyliście jakiś nieudany zakup?